Markt 1, Gavere
Op 23 juli 1453 werd één van de tien grootste veldslagen van de Lage Landen uitgevochten op de kouters van Semmerzake. De slag staat bekend als de ‘Slag bij Gavere.’ Het was het laatste militair treffen tussen de opstandige Gentenaars en hun landheer, de Bourgondische hertog Filips de Goede en volgens kenners ook de laatste slag naar middeleeuws model. De slag bij Gavere was een bijzonder bloedig militair treffen. Iedere Gentenaar had een familielid dat de slag niet overleefde.
In 1953 werd de 500ste verjaardag van de ‘Slag bij Gavere’ herdacht. Ter gelegenheid van die gebeurtenis plaatste men bovenaan de sterk hellende Gaverse markt het robuuste standbeeld van een Gentse krijger, een ‘dodenmonument’ en een ode aan de duizenden gesneuvelde Gentse krijgers. Het beeld is van de hand van de Gentse beeldhouwer Frans Tinel (1895-1964) en kreeg later de bijnaam ‘Valeir’. De nors kijkende krijger leek namelijk op wijlen Valeir Stevens, een Gaverse schrijnwerker. ‘Valeir van de Moart’ werd snel opgenomen in de dorpsgemeenschap en de figuur van krijger ‘Valeir’ is samen met ‘Flupke Fonteine’ later ook de spil van ‘t Spelleke van Goavre’ geworden. In dit jaarlijks satirische poppenspel haaldenn beide figuren de gebeurtenissen en de bekende personen van de gemeente over de hekel. ‘Valeir’ weet immers alles over Gavere, want hij heeft een ideaal zicht op de markt.
